Financiële samenvatting

In de begroting 2021 - 2024 worden de (financiële) kaders geschetst voor het beleid van de gemeente Maassluis in de komende jaren. Basis daarvoor is het akkoord “Samen Maassluis - Investeren in een duurzame toekomst”. Samen investeren in de toekomst betekent voor ons dat we tijd, inzet en geld beschikbaar stellen om Maassluis nog mooier en levendiger te maken.

Deze begroting dekt de eerder geconstateerde oplopende kosten in de jeugdzorg en de Wmo maar kent ook grote onzekerheden, onder andere als gevolg van COVID-19. De incidentele gevolgen voor de gemeente lijken nog te overzien, al is de compensatie door het Rijk nog niet scherp. Met de septembercirculaire wordt de compensatie voor Maassluis vanuit het tweede steunpakket van 777 miljoen euro voor gemeenten, provincies en waterschappen duidelijk. Over de structurele gevolgen van het corona-virus op de Maassluise samenleving, economie en gemeentelijke financiële huishouding bestaat onzekerheid. Om deze inschatting te maken is de situatie nog te volatiel en is de compensatie door het Rijk nog onduidelijk. Voor 2020 verwacht het CPB circa 5% economische krimp en in 2021 3,5% economische groei.

Naast de onzekerheden met betrekking tot corona wordt het financieel beeld beïnvloed door:

• Herverdeling gemeentefonds - De beschikbare informatie wijst naar een herverdeelvoordeel voor de grote gemeenten en een nadeel voor plattelandsgemeenten. De gevolgen voor Maassluis zijn op basis van deze informatie moeilijk in te schatten. Maassluis is weliswaar een kleine gemeente, maar de sociale structuur is daarentegen niet te vergelijken met die van een plattelandsgemeente.
• Transformatie sociaal domein - Maassluis, Vlaardingen en Schiedam zijn de afgelopen jaren alle drie geconfronteerd met rap stijgende kosten binnen het sociaal domein (jeugdhulp, WMO). De drie gemeenten willen nadrukkelijker inzetten op de verdere transformatie van het sociaal domein, met als doel om passende hulp te kunnen bieden tegen beheersbare kosten. Vooruitlopend op de transformatie en zijn er al diverse bezuinigingstaakstellingen op het sociaal domein in de begroting opgenomen.
• Omgevingswet - Deze wet, die per 2022 van kracht wordt, beoogt een gedragsverandering tussen inwoners en overheid en een vereenvoudiging van vergunningsaanvragen. Uit de laatste analyses van de VNG blijkt dat de kosten voor de gemeenten hoger zullen zijn dan de compensatie door het Rijk.
• Woningbouw - In de begroting zijn de opbrengsten vanuit de realisatie van woningen opgenomen. Een risico is dat de realisatie achterblijft bij de prognose; ook kan door de herverdeling de opbrengsten per woning wijzigen.

Onderstaande staafdiagram laat per jaarschijf het verloop van het meerjarenperspectief zien vanaf de begroting 2020-2023 tot en met de begroting 2021-2024. Voor de presentatie is er hiervoor gekozen om positieve begrotingssaldi ook positief te presenteren.

In de kadernota 2021-2024, die door de gemeenteraad is vastgesteld op 16 juni, zorgen autonome ontwikkelingen voor een verslechtering van het perspectief met bijna € 2 miljoen. Na het vaststellen van de kadernota is de meicirculaire uitgekomen. Deze is positief, maar er zijn enkele ontwikkelingen op het gebied van de algemene uitkering, bijvoorbeeld de herijking van het gemeentefonds, waarvan de uitkomsten voor de gemeente Maassluis nog onbekend zijn.

Om de tegenvallers en de onzekerheden het hoofd te kunnen bieden, heeft de gemeenteraad het college bij de kadernota kaders meegegeven voor het samenstellen van een bezuinigingspakket van minimaal € 1,5 miljoen structureel. In zes verschillende sporen zijn bezuinigingsvoorstellen uitgewerkt en hebben geleid tot het volgende bezuinigingspakket.

De onderstaande tabel toont de ontwikkeling van het meerjarenperspectief inclusief de bezuinigingen. Hierbij is uitgegaan de begroting 2020 waarin de intensiveringen uit het coalitieakkoord zijn verwerkt. Vervolgens toont de tabel de effecten van de bestuursrapportages, de meicirculaire, de autonome ontwikkelingen, de intensiveringen en het bezuinigingspakket (negatieve bedragen zijn vanaf hier voordelen).

In 2024 is een risicostelpost opgenomen van € 1,3 miljoen. Deze stelpost is bedoeld om de eerder genoemde, nog niet exact te kwantificeren, onzekerheden op te kunnen vangen.

Het begrotingsresultaat van de laatste twee jaarschijven is positief. Echter, aangezien het positieve begrotingssaldo in 2023 wordt veroorzaakt door een aanzienlijke hoeveelheid incidentele baten is enkel de jaarschijf 2024 structureel en materieel sluitend. In de programma’s worden de autonome ontwikkelingen, de intensiveringen en het bezuinigingspakket uitgebreid toegelicht.

De onderstaande tabel toont de totalen per programma.

Het is voor de continuïteit van de gemeente van groot belang dat structurele lasten, bijvoorbeeld meerjarige kapitaallasten, worden gedekt door structurele baten, bijvoorbeeld uitkering gemeentefonds.
Onderstaande tabel toont de opbouw van het begrotingssaldo:

De conclusie is dat de gemeente Maassluis in 2023 door met name incidentele baten een positief begrotingssaldo heeft en vanaf 2024 een materieel sluitende begroting heeft.